Έχουμε πει ότι στα τουρκικά το ρήμα «έχω» δεν υπάρχει. Στη θέση του «έχω» μάθαμε να χρησιμοποιούμε τις λέξεις «var, yok» (υπαρκτό, ανύπαρκτο). Έτσι για να πούμε ότι έχουμε ένα αυτοκίνητο λέγαμε ότι «σε μένα ένα αυτοκίνητο υπαρκτό είναι» – Bende bir araba var. Για να πούμε ότι δεν έχουμε λεφτά θα πρέπει να πούμε «Bende para yok».
Πως θα πούμε λοιπόν στο τουρκικά την πρόταση «το δικό μου αυτοκίνητο είναι άσπρο».
Αρχικά πρέπει να πούμε ότι στα τούρκικα βάζω κτήση και στο ουσιαστικό και στην προσωπική αντωνυμία, δηλαδή και στον κτήτορα και στο κτήμα. Λέμε δηλαδή «Το δικό μου το αυτοκίνητό μου».
Ας αναλύσουμε λοιπόν τα κτητικά επιθήματα της Τούρκικη γλώσσα.
- Ø Το κτητικό επίθημα για το α΄ ενικό πρόσωπο είναι -m, εφόσον η λέξη λήγει σε φωνήεν – arabam, annem–, ενώ για τις λέξεις που λήγουν σε σύμφωνο, μαζί με το επίθημα έχουμε και ένα συνδετικό φωνήεν, το οποίο σύμφωνα με την αρμονία μπορεί να είναι –ı, -i, -u, -ü, –evim, telefonum-.
- Ø Το κτητικό επίθημα για το β΄ ενικό πρόσωπο είναι –n, εφόσον η λέξη λήγει σε φωνήεν – araban, annen-, ενώ για τις λέξεις που λήγουν σε σύμφωνο, μαζί με το επίθημα έχουμε και ένα συνδετικό φωνήεν, το οποίο σύμφωνα με την αρμονία μπορεί να είναι –ı, -i, -u, -ü, –evin, telefonun-.
- Ø Το κτητικό επίθημα για το γ΄ ενικό πρόσωπο είναι –ı, -i, -u, -ü, δηλαδή ένα φωνήεν εφόσον η λέξη λήγει σε σύμφωνο – evi, telefonu– , ενώ εάν η λέξη λήγει σε φωνήεν τότε έχουμε ένα συνδετικό σύμφωνο και αυτό είναι το –s– , – arabası, annesi-,
- Ø Το κτητικό επίθημα για το α΄ πληθυντικό πρόσωπο είναι –mız,-miz,-muz,-müz, εφόσον η λέξη λήγει σε φωνήεν – arabamız, annemiz–, ενώ για τις λέξεις που λήγουν σε σύμφωνο, μαζί με το επίθημα έχουμε και ένα συνδετικό φωνήεν, το οποίο σύμφωνα με την αρμονία μπορεί να είναι –ı, -i, -u, -ü, –evimiz, telefonumuz–
- Ø Το κτητικό επίθημα για το β΄ πληθυντικό πρόσωπο είναι –nız,-niz,-nuz,-nüz εφόσον η λέξη λήγει σε φωνήεν – arabanız, anneniz-, ενώ για τις λέξεις που λήγουν σε σύμφωνο, μαζί με το επίθημα έχουμε και ένα συνδετικό φωνήεν, το οποίο σύμφωνα με την αρμονία μπορεί να είναι –ı, -i, -u, -ü, –eviniz, telefonunuz-.
- Ø Το κτητικό επίθημα για το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο δεν διαφέρει από τον ενικό δηλαδή είναι –ı, -i, -u, -ü, εφόσον η λέξη λήγει σε σύμφωνο – evi, telefonu– , ενώ εάν η λέξη λήγει σε φωνήεν τότε έχουμε ένα συνδετικό σύμφωνο και αυτό είναι το –s– , – arabası, annesi-, όμως για να ξεχωρίσουμε το γ΄ πληθυντικό από το γ΄ ενικό πρόσωπο, μπορούμε να βάλουμε το επίθημα του πληθυντικού αριθμού –lar,-ler πριν το κτητικό επίθημα. –evlerimiz, arabalarımız,-
Έχουμε δηλαδή:
arabam evim
araban evin
arabası evi
arabamız evimiz
arabanız eviniz
arabaları evleri
Εάν τώρα θέλουμε να βάλουμε στην αρχή της πρότασης και τις προσωπικές αντωνυμίες «ben,sen, o, biz, siz, onlar» θα πρέπει να θυμόμαστε ότι μπαίνουν και αυτές πάντα σε κτήση.
Οπότε οι προσωπικές αντωνυμίες παίρνουν και αυτές κτητικά επιθήματα και μετατρέπονται σε:
Benim
Senin
Onun
Bizim
Sizin
Onların
Παρατηρούμε ότι η μόνη διαφορά είναι στο γ’ ενικό και γ’ πληθυντικό πρόσωπο όπου το «o» μετατρέπεται σε «onu» και το «onlar» σε «onların» και αυτό επειδή ο κτήτορας λήγει σε φωνήεν και έτσι χρειάζεται ένα συνδετικό σύμφωνο, το οποίο σε αυτή την περίπτωση είναι το -n-.
Φυσικά η συχνή χρήση της κτητικής αντωνυμίας είναι πλεονασμός. Την χρησιμοποιούμε κάθε φορά που θέλουμε να δώσουμε έμφαση στην έννοια της κτήσης.
Τώρα λοιπόν μπορούμε να πούμε «το δικό μου αυτοκίνητο είναι άσπρο».
Benim arabam beyaz.