ADTAMLAMASI / ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ

Στη Τούρκικη γλώσσα έχουμε τους παρακάτω προσδιορισμούς.

 

1-    Belirtili Ad Tamlaması/ Οριστικός  προσδιορισμός

• Είναι συνδυασμός δυο ουσιαστικών που φανερώνουν σε ποίον ή σε τι ανήκει  ένα πράγμα. Δηλαδή όταν θέλουμε να πούμε ότι το βιβλίο ανήκει στη Μαρία ή η πόρτα ανήκει στο σπίτι. Στον κτήτορα προσθέτουμε τη γενική πτώση, –ın, -in, -un, -ün / –nın, -nin,-nun, -nün  και στο κτήμα το τρίτο πρόσωπο της κτητικής κατάληξης  -ı, -i, -u, -ü  / -sı,-si,-su,-sü στο κτήμα. Δεν ξεχνάμε ότι πάντα βάζουμε τον κτήτορα στην αρχή. Δηλαδή ενώ στα ελληνικά λέμε «η τσάντα της γυναίκας» στα τουρκικά λέμε «kadının çantası» (της γυναίκας η τσάντα)

Παραδείγματα

Evin kapısı                     (η πόρτα του σπιτιού)

Okulun penceresi            (το παράθυρο του σχολείου)

Müdürün defteri               (το τετράδιο του διευθυντή)

Öğrencinin kitabı             (το βιβλίο του μαθητή)

• Ανάμεσα στη γενική και στο ουσιαστικό μπορεί να υπάρχουν επίθετα ή ουσιαστικά

Kadının kırmızı çantası.(Η κόκκινη τσάντα της γυναίκας)

Σχηματισμός :

Çocuk (ğ) -un kalem -i,

Όνομα           γενική    όνομα   κτητ.

Öğrenci -n- -in      çanta -s- -ı

Όνομα    ευφωνικό  γεν.   όνομα   ευφ.   κτ. αντ.

Οριστικός  προσδιορισμός με πτώσεις :

Μπορούμε να προσθέσουμε πτώσεις στο τέλος των προσδιορισμών εάν το κυρίως ρήμα το απαιτεί. Ενώνουμε κτήση με πτώση με το σύμφωνο «n»

Hep beraber evin odasına girdik. (Όλοι μαζί μπήκαμε στο δωμάτιο του σπιτιού)

O adamın sesinden korkuyorum. (Φοβάμαι την φωνή αυτού του ανθρώπου)

 

 

2-    Belirtisiz tamlama/ Aόριστος προσδιορισμός

Είναι συνδυασμός δυο ουσιαστικών που φανερώνουν το είδος ή την κατηγορία ενός πράγματος. Δεν δίνει την έννοια ότι κάτι ανήκει σε κάποιον. Δεν υπάρχει η έννοια του κτήτορας και του κτήματος. Δεν παίρνει την κατάληξη « -ın, -in, -un, -ün». Υπάρχει όμως και εδώ η κτητική κατάληξη του τρίτου προσώπου -ı, -i, -u, -ü  / -sı,-si,-su,-sü

 

• Εδώ το προσδιορίζον είναι σπάνια πληθυντικός αριθμός.

Για παράδειγμα ο προσδιορισμός kadın çantası  σημαίνει γυναικεία τσάντα και όχι η τσάντα της γυναίκας  όπως θα σήμαινε το kadının çantası.

Πότε χρησιμοποιείται:

• Όταν η γενική φανερώνει το είδος, τον τύπο του ουσιαστικού :

 

Erkek eldiveni          Üniversite öğrencisi            Cep telefonu

(ανδρικά γάντια)         (μαθητής πανεπιστημίου)       (τηλέφωνο της τσέπης -κινητό)

Okul kitabı               Kadın çantası                      Tavuk çorbası           

(σχολικό βιβλίο)         (γυναικεία τσάντα)                 (κοτόσουπα)                                       

 

• Oταν η γενική φανερώνει το κύριο όνομα πόλεων, τόπων.

 

İzmir limanı                                                  Hilton οteli   

( το λιμάνι της Σμύρνης )                                  (το ξενοδοχείο Χίλτον)

Arkeoloji müzesi                                          Taksim meydanı      

(Αρχαιολογικό μουσείο)                                   (Πλατεία Ταξίμ)

• Οταν η γενική εκφράζει θέση, υπούργημα, επάγγελμα, υπηρεσία

Selanik Belediyesi               Matematik öğretmeni            Dışişleri Bakanlığı

(Δήμος της Θεσσαλονίκης)      (Καθηγητής μαθηματικών)       (Υπουργείο Εξωτερικών)

Dış doktoru                           Belediye Başkanı                 Okul Müdürü

(Οδοντίατρος)                         (Δήμαρχος)                            (Διευθυντής σχολείου)                       

Αόριστος προσδιορισμός με πτώσεις :

 

Dış doktorunundan çok korkuyorum.  (Φοβάμαι πολύ των οδοντίατρο)

Okul müdürüne gittim.                         (Πήγα στον διευθυντή του σχολείου)

 

 

3-    Takısız Ad Tamlaması  / Προσδιορισμός χωρίς καταλήξεις

Tα ουσιαστικά που εκφράζουν την ύλη (μέταλλα, βιομηχανικά προϊόντα) χρησιμοποιούνται ως επίθετα και δεν παίρνουν καταλήξεις.

Altın               cam               deri                 bakır               kağıt

(χρυσός)          (τζάμι)            (δέρμα)             (χαλκός)          (χαρτί)

Kumaş           demir             tahta               gümüş             elmas

(ύφασμα)         (σίδηρο)          (ξύλο)              (ασήμι)              (διαμάντι)

 

Altın küpe                             tahta masa                             deri çanta

(χρυσό σκουλαρίκι)                 (ξύλινο τραπέζι)                        (δερμάτινη τσάντα)

 

Προτάσεις με πτώσεις:

Bu elmas yüzüğü istiyorum.            (Θέλω αυτό το διαμαντένιο δαχτυλίδι)

Deri çantadan çok hoşlanıyorum.     (Μου αρέσει πολύ αυτή η δερμάτινη τσάντα)

 

4-    Zincirleme Ad Tamlaması/ Αλυσιδωτός Προσδιορισμός

 

Στον αλυσιδωτό προσδιορισμό συνδέονται μεταξύ τους δύο ή το πολύ τρεις γενικές:

Η σειρά των επιθημάτων είναι: γενική-κτήση-γενική-κτήση και αν χρειαστεί στο τέλος βάζουμε την κατάλληλη πτώση.

Αli΄nin kardeşinin kitabı –    το βιβλίο του αδελφού του Ali

Κadın çantasının rengi    –      το χρώμα της γυναικείας τσάντας

Öğrencilerin okul kitapları  –  τα σχολικά βιβλία των μαθητών

Προτάσεις με πτώσεις:

Arkadaşımın kardeşinin evinde yemek yiyoruz.

(Τρώμε φαγητό στο σπίτι του αδερφού της φίλης μου)