EMİR KİPİ / ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
- Χρησιμοποιείται σε διαταγές, ευχές και παρακλήσεις.
- Δεν υπάρχει α΄ πρόσωπο. Σχηματίζονται με καταλήξεις προσώπου. Στο δεύτερο πρόσωπο χρησιμοποιείται η ρίζα του ρήματος.
- Στην ερώτηση χρησιμοποιείται μόνο το γ’ πρόσωπο (ενικό και πληθυντικό)
| Ben | – | – | – | – |
| Sen | gel | gelme | – | – |
| O | gelsin | gelmesin | gelsin mi? | gelmesin mi? |
| Biz | – | – | – | – |
| Siz | gelin/ geliniz | gelmeyin/gelmeyiniz | – | – |
| Onlar | gelsinler | gelmesinler | gelsinler mi? | gelmesinler mi? |
Παραδείγματα:
Lütfen oturun! (Παρακαλώ καθίστε)
Lütfen burada sigara içmeyiniz! (Παρακαλώ μην καπνίζετε εδώ)
Çabuk yanıma gel! (Γρήγορα έλα κοντά μου!)
Kapıyı kapatma! (Μην κλείνεις την πόρτα)
İSTEK KİPİ/ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ– ΕΥΚΤΙΚΗ
- Χρησιμοποιείτε σε προτάσεις και δηλώνει επιθυμία, προτροπή ή αποτροπή καθώς και απορία (απορριμματική υποτακτική). Στα ελληνικά αποδίδεται με το μόριο «να» (ας)
- Σχηματίζεται με τη χρονική κατάληξη «-a, -e» και τις καταλήξεις του ρήματος «είμαι» με μόνη διαφορά στο πρώτο πρόσωπο πληθυντικού, όπου έχουμε την κατάληξη «-lım,-lim» αντί της «-ız, -iz» Gidelim- Alalım
- Στην ερώτηση, το ερωτηματικό μόριο μπαίνει στο τέλος, μετά τις καταλήξεις προσώπου: Geleyim mi?
- H άρνηση σχηματίζεται με την κατάληξη «-ma,-me» geleyim-gelmeyeyim
- Στη σύγχρονη Τουρκική γλώσσα το δεύτερο και τρίτο πρόσωπο ενικού και πληθυντικού πολλές φορές αναπληρώνετε με την προστακτική
- Το δεύτερο πρόσωπο ενικού και πληθυντικού δεν έχει ερωτηματικό τύπο αφού δηλώνει προτροπή ή αποτροπή.
| Ben | geleyim | gelmeyeyim | geleyim mi? | gelmeyeyim mi? |
| Sen | gelesin(gel) | gelmeyesin(gelme) | – | – |
| O | gele(gelsin) | gelmeye(gelmesin) | gelsin mi? | gelmesin mi? |
| Biz | gelelim | gelmeyelim | gelmeyelim mi? | gelelim mi? |
| Siz | gelesiniz (gelin/ geliniz) | gelmeyesiniz (gelmeyin/ gelmeyiniz) | – | – |
| Onlar | geleler (gelsinler) | gelmeyeler(gelmesinler) | gelsinler mi? | gelmesinler mi? |
Παραδείγματα:
Bir bardak çay içeyim! (Ας πιω ένα ποτήρι τσάι)
Sence, onu arayayım mı? (Λες να του τηλεφωνήσω;)
Haydi sinemeya gidelim! (Άντε ας πάμε σινεμά!)