Geniş Zaman / Εξακολουθητικός Ενεστώτας , Aόριστος, Μέλλοντας
- Φανερώνει ότι η ενέργεια γίνεται πάντοτε, όχι όμως την στιγμή που μιλάμε.
- Ο χρόνος αυτός δεν έχει αντίστοιχο στα Ελληνικά είναι ένας χρόνος που αναφέρεται στο παρόν, στο παρελθόν και στο μέλλον.
- Έχει χρονική κατάληξη «-r» και τις καταλήξεις του συνδετικού ρήματος «είμαι» ye-r-im , ye-r-sin
- Στα ρήματα που λήγουν σε φωνήεν προσθέτουμε το «-r»
Bekle – r – im ye- r- im
- Σε πολυσύλλαβα ρήματα προσθέτουμε το «-ır,-ir,-ur,-ür»
Otur – ur- um karşılaş-ır-ım
- Τα μονοσύλλαβα ρήματα παίρνουν το «a,e»
Koş-a-r-ım, yaz-a-r-sın
- Δεκατρία όμως μονοσύλλαβα συμφωνόληκτα ρήματα είναι εξαίρεση και παίρνουν το «-ır,-ir,-ur,-ür»
Τα δεκατρία αυτά ρήματα είναι:
1. Almak : alırım | 8. Olmak: olurum | |
2. Bilmek: bilirim | 9. Ölmek: ölürüm | |
3. Bulmak: bulurum | 10. Sanmak: sanırım | |
4. Durmak: dururum | 11. Varmak: varırım | |
5. Gelmek: gelirim | 12. Vermek: veririm | |
6. Görmek: görürüm | 13. Vurmak: vururum | |
7. Kalmak: kalırım |
- H άρνηση παρουσιάζει ανώμαλο σχηματισμό. Στο πρώτο ενικού και πληθυντικού χάνεται η χρονική κατάληξη «-r»: Gel-me-m (δεν έρχομαι), Gel-me-y-iz (δεν ερχόμαστε)
- Στο δεύτερο και τρίτο πρόσωπο έχουμε την μετατροπή του «-r» σε «-z». Gel-me-z-sin, gel-me-z, gel-me-z-siniz, gel-me-z-ler
Olumlu – κατάφαση | Olumsuz – άρνηση | |||
Gelirim | alırım | gelmem | almam | |
Gelirsin | alırsın | gelmezsin | almazsın | |
Gelir | alır | gelmez | almaz | |
Geliriz | alırız | gelmeyiz | almayız | |
Gelirsiniz | alırsınız | gelmezsiniz | almazsınız | |
Gelirler | alırlar | gelmezler | almazlar |
Soru- Ερώτηση | Olumsuz soru- αρνητική ερώτηση | |
Gelir miyim? | Alır mıyım? | gelmez miyim? |
Gelir misin? | Alır mısın? | gelmez misin? |
Gelir mi? | Alır mı? | gelmez mi? |
Gelir miyiz? | Alır mıyız? | gelmez miyiz? |
Gelir misiniz? | Alır mısınız? | gelmez misiniz? |
Gelirler mi? | Alırlar mı? | gelmezler mi? |
Α) Στο παρόν:Που χρησιμοποιείτε:
Χρησιμοποιείτε για τις συνήθειες και πράξεις που γίνονται τακτικά αλλά όχι την στιγμή που μιλάμε.
Ben kitap okurum. (ne zaman? Her zaman – Πότε ;- πάντα όχι την στιγμή που μιλάω)
Ben kitap okuyorum. (ne zaman? Şimdi– Πότε; -Τώρα…)
B) Στοναόριστο :
Χρησιμοποιείτε σε ανέκδοτα, διηγήματα, λογοτεχνικά έργα.
Küçük kız her sabah bahçede oynar sonra büyükannesinin yanına koşar …
(Το μικρό κορίτσι κάθε πρωί έπαιζε στον κήπο και μετά έτρεχε κοντά στη γιαγιά της…)
Γ) Στο μέλλον:
Δείχνει την αβεβαιότητα για τις πράξεις που πρόκειται να γίνουν. Το χρησιμοποιούμε όταν δεν είμαστε σίγουρη ότι θα γίνει η πράξη ή δεν θέλουμε να δεσμευθούμε για κάτι.
Saat sekiz gibi gelirim. (Θα έρθω γύρω στις οκτώ)
Belki yarın pikniğe gideriz. (Ίσως αύριο πάμε σε πικνίκ)
Δ) Σε ευγενικές ερωτήσεις ή προσφορές.
Lütfen kapıyı kapatır mısın? (Παρακαλώ, μπορείς να κλείσεις την πόρτα;)
Sen kalkma, çayı ben getiririm. (Μην σηκώνεσαι, εγώ φέρνω το τσάι.)
Ε) Το «Geniş zaman» χρησιμοποιείτε και σε κάποιες φράσεις για να εκφράσουμε ευχαριστίες, συγγνώμη κ.α. Κάποιες από τις εκφράσεις αυτές που τις συναντάμε καθημερινά είναι:
Teşekkür ederim | Ευχαριστώ |
Özür dilerim | Συγγνώμη |
Rica ederim | Παρακαλώ |
Affedersin / affedersiniz | Να με συγχωρέσεις\ συγχωρέσετε |
Tebrik ederim | Συγχαρητήρια |
Kutlarım | Συγχαρητήρια |
Düşünürüz | Θα το σκεφτούμε\ θα δούμε |
Korkarım | Φοβάμαι πως … |
Umarım | Ελπίζω |
Sanırım | Νομίζω |
Olur | Εντάξει, συμφωνώ |
Yine bekleriz | Σας περιμένουμε πάλι… |
Bilmem | Δεν ξέρω |
Fark etmez | Δεν κάνει διαφορά |