Προθέσεις και Χρονικές Μετοχές  / İlgeçlerveUlaçlar

-dan beri (-den beri, –tan/-ten beri) : από, εδώ και…..

Χρησιμοποιείται για πράξεις που άρχισαν στο παρελθόν και συνεχίζουν μέχρι τώρα.

Χρησιμοποιείται σε:

– Χρονολογίες.   2000’den beri… (από το 2000….)

– Μέρες, μήνες, εποχές κτλ. Sabahtan beri  (από το πρωί…)

Aralık’tan beri..  (από τον Δεκέμβριο..)

Cumadan beri..   (από την Παρασκευή…)

Sabahtan beri yemedim. (Δεν έφαγα από το πρωί – από το πρωί έχω να φάω)

– dır:  εδώ και….

Χρησιμοποιείται για διάρκεια.

– Με τα χρονικά επιρρήματα : epey, bayağı, çoktan….(εδώ και πολύ καιρό…)

– Ay, yıl, gün, saat   +  – lar, – ler : saatlerdir, aylardır…..(εδώ και ώρες, εδώ και μήνες….)

Üç gündür başım ağrıyor. (Εδώ και τρεις μέρες  πονάει το κεφάλι μου )

-dığımdan / -diğimden / -duğumdan / -düğümden beri :  από τότε που…..

(-tığımdan/ -tiğimdan/ -tuğumdan / – tüğümden beri)

Κλίνεται με κτητικές καταλήξεις οι οποίες φανερώνουν το πρόσωπο του κυρίως ρήματος. Χρονικά αναφέρεται στο παρελθόν.

Evlendiğinden beri beni hiç aramıyorsun. (Δεν μου τηλεφώνησες από τότε που παντρεύτηκες / Έχεις να μου τηλεφωνήσεις από τότε που παντρεύτηκες)

Evden çıktığımdan beri telefonum çalıyor. (Χτυπάει το τηλέφωνο μου, από την ώρα που βγήκα από το σπίτι)

Seni gördüğümden beri aklımdan çıkmıyorsun. (Από τότε που σε είδα, δεν βγαίνεις από το μυαλό μου.)

Onu görmediğimden beri çok değişmiş. (Άλλαξε πολύ από τότε που δεν τον είδα.)

-dım, -eli (-alı)  :    από τότε που……

(-dım, dim, -dum, -düm)

(-tım, -tim, -tum, -tüm)

Κλίνουμε το ρήμα με τον απλό αόριστο, το οποίο καθορίζει το πρόσωπο, αλλά μπορεί επίσης να παραλειφθεί. Χρησιμοποιείται πιο πολύ στην καθομιλουμένη.

Sen gittin gideli çok yalnızım.   {sen gittiğinden beri…..}

(από τότε που έφυγες  είμαι πολύ μόνος.)

İşe başladım başlayalı hiç zamanım yok.

(από τότε που άρχισα τη δουλειά, δεν έχω καθόλου χρόνο.)

• Στον αρνητικό τύπο ο αόριστος χάνεται και η άρνηση δηλώνεται με την κατάληξη  « –meyeli, -mayalı». Με την αρνητική μορφή δηλώνουμε και την έκφραση « έχω καιρό να….. , είναι….. που».

Seni görmeyeli çok zaman oldu. (πέρασε πολύ καιρός που δεν σε είδα/ έχω καιρό να σε δω)

Güzel bir yemek yemeyeli günler geçti. (πάνε μέρες που δεν έφαγα καλό φαγητό)

İyi bir tatil yapmayalı yıllar geçti. (είναι χρόνια που δεν έκανα καλές διακοπές/ έχω χρόνια να κάνω καλές διακοπές)

-ene  (-ana) kadar:    ώσπου να, αντί να

–inceye, -ıncaya, -uncaya –ünceye kadar:    μέχρι να, αντί να

Χρησιμοποιούνται μόνο στην κατάφαση. Όταν χρησιμοποιείται ως «αντί να» πάντα ακολουθεί  «υποτακτική-προστακτική»

Sen gazeteyi okuyana kadar ben işleri bitireceğim. (μέχρι να διαβάσεις την εφημερίδα, εγώ θα τελειώσω τις δουλειές.)

Oyun oynayana kadar ders çalış! (αντί να παίζεις, κάνε τα μαθήματα σου)

Siz masaya oturuncaya kadar yemek soğudu. (ώσπου να κάτσετε στο τραπέζι, κρύωσαν τα φαγητά)

İşler bitinceye kadar ofiste kalmalıyım. (μέχρι να τελειώσουν οι δουλειές πρέπει να μείνω στο γραφείο.)